Hipnoza – terapeutyczna siła odprężenia w zespole jelita drażliwego (IBS)

3 months ago

Zapraszam do przeczytania gościnnego wpisu blogowego Katarzyny Polak.

Czym jest „jelito drażliwe”?

IBS (irritable- drażliwe, bowel- jelito, syndrome- zespół) jest to określony zespól (zbiór) objawów, których współwystępowanie nazwano właśnie zespołem jelita drażliwego. Jest najczęstszym schorzeniem gastroenterologicznym, Według aktualnej definicji medycznej zespół jelita drażliwego to choroba przewlekła należąca do grupy zaburzeń komunikacji jelitowo – mózgowej (czynnościowych), w której nawracający ból brzucha związany jest z defekacją, zmianą rytmu wypróżnień lub zmianą konsystencji stolca.

Najczęściej u osób chorujących na zespół jelita nadwrażliwego nie stwierdza się odchyleń od normy w badaniach, a także co jest ciekawe, struktura jelit również nie jest zmieniona ani uszkodzona. IBS nie jest także chorobą typowo genetycznie uwarunkowaną, choć pewna predyspozycja do niej jest brana pod uwagę.

IBS stanowi realną chorobę obecnych czasów i jest powodem ludzkiego cierpienia. Zdecydowanie częściej kobiety „chorują na jelita”. Dlaczego tak jest? Kobiecy cykl płciowy i związane z nim zmiany w poziomach hormonów mają swoje odzwierciedlenie w nasileniu dolegliwości ze strony układu pokarmowego, zwłaszcza w okresie owulacji i miesiączki.

Co leży u podłoża zaburzeń czynności jelit?

Większość objawów w przebiegu IBS wynika z zakłóceń komunikacji między jelitami i centralnym systemem nerwowym, czyli naszym mózgiem (tzw. oś mózg – jelito), z zwiększonej wrażliwości jelitowego układu nerwowego (tzw. nadwrażliwość trzewna) oraz zmienionej motoryki przewodu pokarmowego.

Wszystko, co odczuwamy, ma swoje źródło w centralnym systemie nerwowym. Dlatego ogromne znaczenie mają nasze emocje oraz wrażenia, które mieszczą się, ogólnie mówiąc, w mózgu. Jelita, z kolei, to nasz drugi mózg, w którym znajdują się liczne neurony, zakończenia nerwowe i tzw. receptory umieszczone w ścianie jelit. Zachodzą tam skomplikowane procesy przekazywania informacji za pomocą neurotransmiterów i innych substancji w obszarze samych jelit, jak i na drodze jelito-mózg, a także innymi strukturami organizmu.

Stąd wniosek, że patologie powstają dwukierunkowo, tj. mózg-jelito i jelito-mózg. Zaburzenia w procesie pasażu treści pokarmowej wynikają zarówno z problemów ukrytych w podświadomości przeżytych traum, codziennego stresu, braku równowagi emocjonalnej, chorób psychicznych, jak i anomalii jelitowych pochodzących z mikrośrodowiska jelitowego (mikroflora, mikrobiom). Powstaje tzw. „błędne koło” korelujących ze sobą jednostek chorobowych układu trawiennego, ogólnoustrojowych oraz chorób neurologicznych i psychiatrycznych.

Pamiętać należy także o tym, że jelito jest jednym z głównych źródeł serotoniny w naszym organizmie. Niedobór hormonu szczęścia może powodować różne problemy zdrowotne, takie jak: zaburzenia nastroju, po depresję, labilność emocjonalną, niepokój i stany lękowe, pogorszenie koncentracji i osłabienie pamięci, zaburzenia snu, zwiększenie łaknienia na słodycze.

Objawy IBS

Do objawów zespołu jelita drażliwego należą:

dyskomfort lub ból brzucha w obrębie brzucha – może być łagodny, umiarkowany bądź intensywny o charakterze skurczowym;
epizody biegunek,
epizody zaparć,
mieszane zaburzenia rytmu wypróżnień, często tzw. parcie naglące lub poczucie niepełnego wypróżnienia,
wzdęcia i gazy,
zmiana konsystencji stolca,
domieszki w stolcu,

Objawy spoza przewodu pokarmowego, jak:

ból głowy, migrenowe bóle głowy, ból pleców,
zmęczenie,
zaburzenia pęcherza moczowego,
nudności,
fibromialgia,
zaburzenia miesiączkowania oraz ból podczas stosunku seksualnego,
ciągłe napięcie,
frustracja,
spadki nastroju,
obniżone poczucie wartości, kobiecości.

Hipnoza terapeutyczna w zespole jelita drażliwego

Czym jest hipnoza i hipnoterapia?

Hipnoza stanowi naturalny aspekt funkcjonowania ludzkiego umysłu i ciała, choć uchodzi za specyficzny stan psychofizyczny. Jest stanem zwiększonej podatności na sugestie, który umożliwia mi. in. pełniejsze pojmowanie działania organizmu i zachodzących w nim procesów oraz ingerowanie w jego aktywność.

Stan hipnotyczny ma działanie relaksacyjne, skrajnie koncentrując uwagę osoby poddającej się hipnozie na sobie samym, a jednocześnie maksymalnie minimalizując uwagę poświęcaną bodźcom zewnętrznym. I jeśli wziąć pod uwagę terapeutyczną siłę odprężenia, to hipnoza w tym postrzeganiu działa leczniczo.

Psychoterapia wykorzystująca mechanizm hipnozy, czyli inaczej hipnoterapia, korzysta z tego stanu by zmaksymalizować dobrostan psychiczny lub fizyczny, a więc zdecydowanie bierze udział w procesie zdrowienia psychicznego i/lub fizycznego.

Leczące działanie hipnozy podczas sesji osiąga się dzięki:

możliwościom odreagowania zalegających, zablokowanych czy stłumionych emocji,
użyciu właściwych sugestii hipnotycznych lub posthipnotyczych,
wprowadzeniu i wyuczeniu odpowiednich reakcji (hipnoterapia behawioralna).

Badania skuteczności hipnozy w terapii IBS

Na przestrzeni wielu lat prowadzone były (i wciąż są), różne badania dotyczące właściwości terapeutycznych hipnozy. Niektóre z nich dotyczące terapii IBS wymienione zostały poniżej. Tytuły artykułów znaleźć można w bibliografii.

wyniki badania IMAGINE pokazują, że odpowiednia hipnoterapia może przynieść ukojenie i ulgę znacznej grupie pacjentów cierpiącym na IBS. Porównywano podczas niego efektywność hipnoterapii indywidualnej, grupowej oraz edukacyjnej terapii wspierającej.

I tak, skuteczność terapii hipnozą po 3 i 12 miesiącach wynosiła odpowiednio:

w grupie korzystającej z hipnoterapii indywidualnej 40,8% i 40,8%,
w grupie odbywającej hipnoterapię grupową 33,2% i 49,5%,
w grupie poddanej grupowej edukacji wspierającej 16,7% i 22,6%.

Hipnoterapia w każdym z przypadków okazała się dużo bardziej efektywna od edukacyjnej terapii wspomagającej (p <0,05).

w kolejnym badaniu na temat metod leczenia IBS przedstawionym w czasopiśmie Alimentary Pharmacology and Therapeutics wywnioskowano, że hipnoterapia może stanowić cenną alternatywę w terapii IBS, bo daje podobną efektywność terapeutyczną, a w niektórych aspektach przyćmiewa kurację dietą low FODMAP.
inne badania wykazały istotną statystycznie poprawę objawów jelitowych oraz zdrowia psychicznego w przypadku terapii ocenianych łącznie, a indywidualnie w przypadku: terapii poznawczo- behawioralnej, hipnozy i złożonej psychoterapii.

Na czym polega hipnoza w terapii IBS?

Sesje terapeutyczne polegają na wprowadzaniu osoby w stan przyjemnego głębszego odprężenia za pomocą różnych technik m. in. oddechowych, wizualizacyjnych oraz dostarczaniu pozytywnych sugestii mających na celu: uspokojenie, zredukowanie napięć w ciele, „oczyszczenie” umysłu z nieprzyjemnych, niewspierających myśli, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa, zniwelowania odczuwanego bólu czy dyskomfortu, poprawę samooceny i samoakceptacji, zmiany nawyków, czy przepracowanie trudnych wspomnień z przeszłości i różnych konfliktów itd. Tematów może być wiele.

Hipnoterapia może sprawić, że jakość życia znacznie się poprawi, wymaga to jednak zaangażowania w proces i szczerych chęci samego zainteresowanego.

Podsumowanie

Leczenie zespołu jelita drażliwego to tak naprawdę terapia długofalowa i multidyscyplinarna obejmująca postępowanie ogólne, zmianę stylu życia (sen, aktywność fizyczna, probiotyki, relaksacja itd) i modyfikacje dietetyczne, farmakologię oraz terapie psychoterapeutyczne czy wyżej wspomnianą hipnoterapię jako wspomagającą leczenie podstawowe.

Autorka artykułu:

Katarzyna Polak www.nazdrowie-holistycznie.pl

Certyfikowana hipnoterapeutka, Konsultantka kryzysowa po studiach podyplomowych z zakresu psychotraumatologii oraz psychosomatyki i somatopsychologii.

Literatura

„Odzyskaj kontrolę nad jelitami” – dr n.med. Karolina Radwan, Wydawnictwo Muza
„Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych”, artykuł Krystiana Adrycha, Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii, Gdański Uniwersytet Medyczny;
„Efektywność hipnoterapii w zespole jelita drażliwego”, artykuł Alina Kostecka, źródło: AK/www.thelancet.com/journals/langas/article/PIIS2468-1253(18)30310-8/fulltext?dgcid=raven_jbs_etoc_email
„Hipnoterapia w leczeniu zespołu jelita nadwrażliwego”, artykuł Mariusz Bryl, Źródło: Peters SL i wsp. Aliment Pharmacol Ther 2016; 44: 447-459.PE/MB
„Zespół jelita drażliwego – leczenie multidyscyplinarne”, artykuł Żywienie Człowieka i Metabolizm, Gugala-Mirosz S.
„Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne w zespole jelita nadwrażliwego” praca zbiorowa Anna Pietrzak, Barbara Skrzydło-Radomańska, Agata Mulak, Michał Lipiński, Ewa Małecka-Panas, Jarosław Reguła, Grażyna Rydzewska. Tłumaczenie artykułu: Pietrzak A., Skrzydło-Radomańska B., Mulak A., Lipiński M., Małecka-Panas E., Reguła J., Rydzewska G. Guidelines on the management of irritable bowel syndrome. Gastroenterology Rev 2018; 13 (4): 167–196. DOI: https://doi.org/10.5114/pg.2018.78343.
„HIPNOZA ORAZ ZJAWISKA Z NIĄ ZWIĄZANE. UJĘCIE TEORETYCZNE.” Edyta Łopacka-Sęczyk, Anita Machaj, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 3/2007

Autorka artykułu:

Katarzyna Polak

Certyfikowana hipnoterapeutka, Konsultantka kryzysowa po studiach podyplomowych z zakresu psychotraumatologii oraz psychosomatyki i somatopsychologii.